mekanisme yang akan dijelaskan di dalam tugasan ini ialah hubungan kerajaan pusat dengan kerajaan negeri

Berpandukan soalan GMGA 2013 (4 Januari 2014)

Hubungan antara setiap peringkat kerajaan dan negeri-negeri ini boleh dilihat melalui beberapa mekanisme yang telah ditubuhkan. Antara mekanisme yang akan dijelaskan di dalam tugasan ini ialah hubungan kerajaan pusat dengan kerajaan negeri melalui Majlis Raja-Raja, Majlis Kewangan Negara dan Majlis Tanah Negara. Manakala hubungan antara kerajaan pusat dengan kerajaan tempatan pula adalah melalui Majlis Negara Bagi Kerajaan Tempatan. 

  A. Majlis Raja-Raja

Majlis Raja-Raja merupakan sebuah institusi tradisi yang diwakili oleh sembilan orang sultan yang memegang takhta di negeri masing-masing dan empat orang Yang Dipertua Negeri di mana mereka mewakili negeri-negeri yang tidak mempunyai sultan.   Majlis Raja-Raja bukan sahaja sebuah institusi yang memainkan peranan dalam perlantikan Yang di-Pertuan Agong malah menjadi sebuah institusi yang turut memainkan peranan dalam merapatkan hubungan antara kerajaan pusat dan kerajaan negeri serta kerajaan tempatan. 

Sebagai sebuah negara yang mengamalkan sistem Persekutuan, hubungan rapat antara ketiga-tiga peringkat kerajaan sangatlah penting bagi mencapai kata putus dalam mencorakkan kemajuan negara. Oleh itu, Majlis Raja-Raja berperanan dalam mewujudkan hubungan yang baik antara kerajaan pusat dan kerajaan negeri untuk memudahkan tadbir urus antara kedua-dua peringkat kerajaan. Pertelingkahan antara kerajaan negeri dan kerajaan pusat secara tidak langsung, akan mengundang kesan yang buruk kerana kedua-dua kerajaan saling berkait antara satu sama lain dalam pentadbiran negara.
 B. Majlis Kewangan Negara

Perkara 108 memperuntukan bahawa hendaklah ditubuhkan sebuah Majlis Kewangan Negara untuk membolehkan perkara-perkara penting mengenai kewangan pusat dan kewangan negeri diselaraskan.  Majlis ini terdiri daripada Perdana Menteri, seorang menteri lain yang ditetapkan oleh Perdana Menteri (Menteri Kewangan telah ditetapkan) dan seorang wakil dari tiap-tiap sebuah negeri yang dilantik oleh Raja atau Yang Dipertua Negeri.  Seterusnya, majlis ini dipanggil bermesyuarat oleh Perdana Menteri seberapa kali yang difikirkannya perlu dan juga pada bila-bila masa yang diminta oleh wakil-wakil dari tiga buah negeri ataupun lebih.  Sekurang-kurangnya satu mesyuarat hendaklah diadakan bagi tiap-tiap tempoh dua belas bulan.

Dalam sesuatu mesyuarat, Perdana Menteri boleh diwakili oleh seorang menteri lain, dan mesyuarat itu dipengerusikan oleh Perdana Menteri atau menteri yang mewakilinya.  Biasanya, Perdana Menteri menamakan Timbalan Perdana Menteri sebagai wakilnya dan dia menjadi pengerusi. Sehari sebelum mesyuarat dilangsungkan, pihak Perbendaharaan Persekutuan akan mengadakan perjumpaan dengan para Pegawai Kewangan Negeri bagi menyediakan agenda dan bagi mendapatkan persetujuan sementara supaya agenda dan persetujuan itu boleh dikemukakan dalam mesyuarat majlis pada hari esoknya. 

  Hal Ehwal Kewangan

Pembahagian kuasa kewangan antara Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri serta Kerajaan Tempatan adalah merupakan aspek penting dalam sistem pentadbiran negara persekutuan, yang perlu dipatuhi kerana selain daripada kuasa perundangan, kuasa inilah yang menentukan kekuatan sesuatu kerajaan di dalam negara persekutuan. 

i.               Kuasa Percukaian

Sumber-sumber asli mendatangkan hasil yang dapat membiayai segala urusan pentadbiran dan perkhidmatan kerajaan.  Hasil ini diperolehi terutamanya sekali melalui kuasa percukaian.  Oleh itu, di Malaysia kuasa percukaian ke atas sumber-sumber asli dibahagikan di antara kerajaan Persekutuan dan kerajaan Negeri mengikut susunan pembahagian yang termaktub di dalam Jadual 10, dan Perkara IID (1). Mengikut jadual ini, di antara sumber-sumber hasil yang diserahkan kepada kerajaan-kerajaan Negeri ialah, hasil daripada kedai-kedai todi, cukai-cukai tanah, lombong dan hutan, cukai hiburan, zakat, fitrah dan baitulmal, dan bayaran sewa tanah-tanah negeri.  Kecuali hasil daripada hutan yang lain tidak begitu penting dari segi sumbangan kewangan.

ii.             Bantuan Kewangan

Bagi negeri-negeri di Semenanjung, Perkara 109 dan Bahagian Pertama dan Bahagian Kedua dalam Jadual 10 menentukan jenis bantuan kewangan kerajaan Persekutuan dan keadaan-keadaan yang membolehkannya mendapatkan bantuan. Dua jenis bantuan yang dipertanggungjawabkan ke atas kerajaan Persekutuan, iaitu bantuan capitation dan bantuan jalan.  Kedua jenis bantuan ini wajib diberi kepada kerajaan negeri pada tiap-tiap tahun mengikut kiraan yang ditetapkan.  Selain daripada bantuan wajib ini, dua jenis bantuan mengikut budi bicara kerajaan Persekutuan boleh diberi kepada sesuatu kerajaan Negeri.  Bantuan budi biacara ini ialah bantuan bagi maksud khas iaitu dari segi bantuan pembangunan, bantuan-bantuan menambah hasil negeri dan bantuan bagi mengadapi sesuatu kemungkinan. 

iii.            Kuasa Pinjaman

Kerajaan Persekutuan dan kerajaan Negeri hanya boleh meminjam jika pinjaman tersebut diluluskan oleh undang-undang.  Kerajaan tempatan juga boleh membuat pinjaman daripada kerajaan negeri dan kerajaan pusat seperti yang diperuntukan di bawah Seksyen 47 Akta Kerajaan Tempatan 1976.  Kuasa pinjaman bagi kerajaan Negeri, tidak seperti kuasa pinjaman kerajaan Persekutuan, tertakluk kepada beberapa syarat sekatan.  Undang-undang yang membenarkan kerajaan Negeri membuat pinjaman diwajibkan mengenakan dua syarat pilihan kepada kuasa. 

C. Majlis Tanah Negara

Di dalam perlembagaan jelas menyatakan di dalam perkara 91 di mana kerajaan telah menubuhkan suatu Majlis Tanah Negara. Majlis ini bertujuan merancang suatu dasar negara untuk memajukan dan mengawal penggunaan tanah di seluruh Persekutuan bagi perlombongan, pertanian, perhutanan atau apa-apa maksud lain, dan untuk mentadbir mana-mana undang-undang yang berhubungan dengannya.  Ia terdiri daripada seorang wakil dari tiap-tiap negeri yang dilantik oleh Raja atau Yang Dipertua Negeri, dan wakil-wakil yang dilantik oleh Kerajaan Persekutuan di mana bilangannya tidak melebihi daripada sepuluh orang.

 Satu mesyuarat hendaklah diadakan pada tiap-tiap tahun di mana pengerusi perlu memanggil majlis tersebut untuk bermesyuarat seberapa kerap yang perlu. Pihak berkuasa yang melantik pengerusi atau wakil boleh melantik seseorang yang lain untuk mengambil tempat mereka di dalam mesyuarat tersebut sekiranya pengerusi atau wakil negeri mahupun wakil Persekutuan tidak hadir di dalam mesyuarat tersebut.  Peranan majlis ini adalah membentuk dari semasa ke semasa dan melalui rundingan dengan Kerajaan Persekutuan, kerajaan-kerajaan negeri dan Majlis Kewangan Negara mengenai sesuatu dasar negara bagi memaju dan mengawal penggunaan tanah di seluruh persekutuan.

 

rujukan penuh boleh didapati di http://stid1103universitiutaramalaysia.blogspot.com/2016/05/hubungan-antara-kerajaan-pusat-dengan.html